|
Tôi
trở thành sinh viên khoa Văn khoá 12 của trường ĐHSP Vinh từ tháng 9 năm
1971. Khi đó văn phòng trường, gọi là Hiệu bộ sơ tán và đóng ở xã Quỳnh Văn,
còn khoa Văn thì ở xã Quỳnh Thạch thuộc huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An. Do
hoàn cảnh chiến tranh, sinh viên khoa nào chỉ biết khoa đó, không biết hiệu
trưởng, hiệu phó của trường là như thế nào, dù những cái tên của các thầy hiệu
trưởng Nguyễn Thúc Hào, hiệu phó Lê Hoài Nam, sinh viên chúng tôi vẫn nghe
các thầy trong ban chủ nhiệm khoa nhắc tới thường xuyên và có trong chữ kí giấy
gọi nhập trường của mình.
Mãi
đến ngày 10 tháng 9 năm 1972, cái ngày mà tôi không thể nào quên trong cuộc đời
mình vì đó là ngày tôi rời trường Đại học Sư phạm Vinh lên đường nhập ngũ để
sau đó đi B vào miền Nam làm anh lính giải phóng, tôi mới được thấy mặt hai vị
giáo sư đáng kính của trường mình. Đó là buổi chiều tà trên một khu đất trống
ở xã Quỳnh Văn, 180 cán bộ giảng dạy và sinh viên thuộc đủ các khoa tập hợp
nghiêm trang trong một buổi lễ tiễn đưa giản dị để lên đường nhập ngũ. Sau
bài phát biểu rất ngắn, thầy hiệu trưởng Nguyễn Thúc Hào cùng thầy
hiệu phó bí thư Đảng uỷ Lê Hoài Nam đi bắt tay khắp lượt tiễn đưa những học
trò của mình lên đường ra trận. Ấn tượng trong tôi là cả hai người thầy có
cương vị cao nhất trường đều có dáng hình thấp, đi đứng chậm rãi và giọng nói
rất nhỏ nhẹ. Tôi lúc đó vừa tròn 18 tuổi, mới bắt đầu những ngày đầu
tiên của sinh viên năm thứ hai, người tròn tròn như củ khoai lang nên được
các bạn cho đứng ở đầu hàng quân, vì thế mà được cả hai thầy bắt tay và dặn
dò. Đến bây giờ, sau 37 năm đã trôi qua, tôi vẫn nhớ mãi lời thầy Nguyễn Thúc
Hào: "Các con đi đánh giặc cho nhanh rồi lại về với thầy nhé!".
Nói thực là lúc đó tôi đã thấy cay cay nơi sống mũi. Giữa lúc chiến
tranh, bom rơi đạn nổ đầy trời, rời trường đại học đi bộ đội mà cha mẹ ở quê
cũng không hề hay biết, tôi thấy các thầy đúng là hình ảnh của những người
cha đang tiễn con ra trận. Và hình ảnh đó đã mãi theo tôi trong suốt dọc cuộc
hành quân vượt Trường Sơn vào Nam đánh giặc.
Đầu
năm 1976, khi đất nước đã thống nhất, sau khi tham gia giải phóng Sài Gòn, tiếp
quản và làm công tác quân quản trong đội hình của Sư đoàn 341, Quân đoàn 4 tại
thành phố này, tôi được xuất ngũ trở về trường cũ và vào học tiếp ở khoá 16.
Lúc này thầy Nguyễn Thúc Hào đã chuyển ra công tác ở Hà Nội, thầy Lê Hoài Nam
trở thành hiệu trưởng nhà trường. Tôi lại được tiếp tục những ngày đèn sách của
đời sinh viên. Năm 1979, tốt nghiệp, tôi được phân công về giảng dạy ở khoa
Ngữ văn Trường ĐHSP Quy Nhơn. Và sau đó không lâu thì thầy Lê Hoài Nam cũng rời
trường Vinh chuyển về làm hiệu trưởng trường Quy Nhơn. Vậy là tôi lại được ở
dưới trướng thầy. Có chuyện vui vui mà tôi vẫn nhớ mãi là do công tác ở trường
Vinh quá lâu nên dù đã công tác ở trường Quy Nhơn, mỗi khi lên phát biểu trước
cán bộ và sinh viên hoặc trong các cuộc họp cán bộ, thỉnh thoàng thầy vẫn nói
nhầm "Trường ĐHSP Quy Nhơn chúng ta" thành "Trường ĐHSP Vinh
chúng ta". Những lúc như vậy, mọi người ngồi dưới lại cười lên thú vị.
Cũng may mà lúc đó, tại trường ĐHSP Quy Nhơn, số cán bộ và sinh viên tốt nghiệp
của trường Vinh được chuyển về công tác tại ĐHSP Quy Nhơn khá đông nên mọi
người đều thông cảm cho thói quen của thầy hiệu trưởng.
Là
Phó Giáo sư Văn học Việt Nam, nên dù là hiệu trưởng, thầy Lê Hoài Nam vẫn có
giờ giảng cho sinh viên khoa Ngữ văn. Những buổi được đi dự giờ giảng về
Chinh phụ ngâm, về Truyện Kiều của thầy, tôi lại được nghe cách giảng bài nhỏ
nhẹ mà sâu lắng, khiến sinh viên không thể không chú ý.
Mỗi dịp như thế tôi đã học được rất nhiều từ thầy về phương pháp giảng dạy.
Là
một nhà giáo hầu như sinh ra chỉ để làm công tác quản lí nên thầy Lê Hoài Nam
là một người rất nghiêm trang và mực thước. Tôi có cảm nhận như ở con người
thầy không có cử chỉ thừa, không có lời nói thừa, khác xa với lũ giảng viên
trẻ chúng tôi đôi lúc nói năng văng mạng, thậm chí làm cả những việc thiếu
suy nghĩ, có khi còn quên mất mình đang là một người thầy.
Tuy
nhiên, có dịp tiếp xúc nhiều, tôi thấy thầy Lê Hoài Nam ẩn sau sự nghiêm
trang và mực thước còn là một người rất hóm hỉnh và vui tính. Dịp trường
Đại học Quy Nhơn kỉ niệm 30 năm ngày thành lập vào năm 2008, thầy Lê Hoài Nam
lúc này đã nghỉ hưu tại TP. Hồ Chí Minh, khi về dự lễ kỉ niệm và lên phát biểu
với khoa Ngữ văn, thầy đã kết thúc bằng một bài thơ do thầy sáng tác. Trước
khi đọc thơ thầy nói: "Tôi thường không hay làm thơ, mà đã làm thơ thì
thường không hay. Nhưng hôm nay, kỉ niệm 30 năm của khoa Văn ta vui quá nên
tôi đã làm thơ và xin phép đọc, có chỗ nào không hay mong các anh chị bỏ qua
cho".
Nghe
nhà giáo già nói như trên, tất cả hội trường cùng cười ồ lên vui vẻ về cách
chơi chữ khéo léo và sự khiêm tốn, giản dị của ông.
Hà Tùng Sơn (nguyên SV khoá 12 và
16, khoa Ngữ văn, ĐHSP Vinh)
|